الف - در انجام کار دَم، بدن اکسیژن را می گیرد تا خوردنی های قابل مصرف را بسوزاند و انرژی برای بدن به وجود آورد. عمل دَم به ترتیب زیر انجام می دهد:

1 – وقتی که انسان نفس می کشد یعنی هوا را از راه بینی خود به درون بدن بکشد.

2 – هوا پس از عبور از بینی به حلق می رسد و از حلق به لوله ای به نام نای وارد می شود.

3 – هوا از راه نای وارد نایچه ها می شود تا به درون شُش ها برود.

4 – هوا پس از ورود به نایژه ها از راه شاخه های باریک آنها که نایژک نام دارد، به درون کیسه های هوایی می رود.

5 – اکسیژن هوای تنفس شده از راه مویرگ هایی که در کیسه های هوایی وجود دارند، وارد خون می گردد تا به قلب برده شود و از آن جا به سراسر برسد.

6 – قلب خون دارای اکسیژن را به سلول های مختلف بدن می رساند تا  خوردنی های قابل مصرف را بسوزاند و انرژی برای بدن به وجود آورد.

 ب – در انجام کار بازدم، سلول پس از به کارگیری اکسیژن در سوزاندن خوردنی های قابل مصرف، گازی به نام دی اُکسید کربن را که برای سلول های بدن زیان دارد، به وجود می آورد و می بایست از بدن خارج شود. عمل بازدم به ترتیب زیر انجام می گیرد: 

1 – گاز دی اکسید کربن تولید شده توسط سلول ها از راه مویرگ ها وارد سیاهرگ ها می شود تا به قلب برده شوند.

2 – گاز دی اکسید کربن پس از ورود به قلب، از راه سیاهرگ به شُش ها برده می شود تا در آن جا خون، گاز دی اُکسید کربن خود را از دست بدهد.

3 – گاز دی اکسید کربن همراه با هوایی که از راه بینی بیرون می آید، خارج می شود.

چطور تنفس در بینی انجام می گیرد؟

هنگامی که انسان نفس می کشد، دستگاه تنفس کار دَم را شروع می کند و هوا از راه بینی به درون بدن کشیده می شود.

مجرای بینی پوششی گرم، مرطوب و پوشیده از موهای نازک دارد. هنگامی که هوا از این مجرا می گذرد، گرم می شود، و گرد و غبار آن به پوشش مربوط مجرا می چسبد و به وسیله موهای نازک گرفته می شود و به این ترتیب، هوایی که گرم و پاک شده، پس از گذشتن از مجرای بینی، از راه حلق و نای و نایژه ها، وارد شُش ها می شود تا تنفس به کار خود ادامه دهد.

چطور تنفس در شُش ها انجام می گیرد؟

پس از اینکه هوا از راه نای و نایژه ها وارد شُش ها گردید، از راه نایژه های کوچک / نایژک ها به کیسه های هوایی می رسد.

اکسیژن هوایی که به کیسه های هوایی می رسد، از دیواره نازک آنها می گذرد و وارد خون مویرگ ها می گردد تا از راه قلب به تمام سلول های بدن رسانده شود.

چطور تنفس در قلب انجام می شود؟

خونی که اکسیژن گرفته، از راه مویرگ ها به بخش چپ قلب وارد می شود.

وقتی قلب جمع و فشرده می شود:

1 -  خون اکسیژن دار بخش چپ قلب را به سرخرگ می راند و سرخرگ آن را به اندام های گوناگون بدن می رساند.

بطوری دانسته شده، در اندام ها مویرگ های فراوانی وجود دارند. اکسیژن خون از دیواره مویرگ ها خارج می شود و به سلول های اندام ها می رسد.

هنگامی که اکسیژن در سلول ها به کار گرفته می شود و خوردنی ها قابل مصرف را می سوزاند تا بدن انرژی به دست آورد، گاز زیان آور دی اُکسید کربن به وجود می آید که وارد مویرگ ها گردیده و از راه سیاهرگ ها به بخش راست قلب برده می شود.

2 – خون دارای دی اُکسید کربن  از بخش راست قلب به شُش ها رانده می شود تا کار بازدم آغاز گردد.

دی اکسید کربن موجود در خون، در شش ها گرفته می شود و همراه با هوایی که از شش ها بیرون می آید، خارج گردد.

پس: با هر ضربان قلب، خون اکسیژن دار از بخش چپ قلب به تمام اندام های بدن، و نیز خون دارای دی اُکسید کربن از بخش راست قلب به شُش ها فرستاده می شود. این دو کار با هم و همزمان انجام می گیرند.